Foto’s: Matthew Howell
Thunderflite
Vandaag, de toekomst van gisteren
In de jaren vijftig en zestig droomden auto-ontwerpers van over de hele wereld van een toekosmt waarin burgers van het ruimtetijdperk in pure Flash Gordon-stijl heen en weer flitsten in door straalmotoren aangedreven auto's. Autobouwveteraan Dean Arnold reist eindelijk terug naar de toekomst...
Hij verschijnt uit het duister
Een rollende stofwolk, of een grote stoffontein in de vorm van een hanenstaart... of misschien een dampend spoor? Het was moeilijk om te zien. Maar, seconde na seconden en stap per stap kwam hij dichterbij. De vorm van het hoofd van de wolk krijgt duidelijk vorm, maar van herkenning is geen sprake. Stokstijf slaan we zijn onstuitbare beweging gade over het maanachtige oppervlak van El Mirage.
Dit buitenaardse vervoermiddel, deze creatie van een ander universum die glanzend en glimmend zijn weg baant over het opgedroogde meer. De scherpe neus, de duikende lijnen, de heldere koepels. Wat was het? Een ruimtetuig? Een vliegtuig? Een soort voertuig met straalaandrijving dat louter op impulskracht rijdt?
Na de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog was het Amerika van eind jaren veertig, jaren vijftig en jaren zestig helemaal gefascineerd door wat de toekomst in petto hield. Slanke straaljagers schoten sneller en luidruchtiger door de hemelen dan ooit tevoren, terwijl passagiersvliegtuigen zwaarlijvig, maar ook sneller werden en futuristische intercontinentale terminals als paddenstoelen uit de grond schoten. En toen was er de Ruimte, en de beloften die hij inhield: prachtige rond de Aarde cirkelende ruimtestations en de op dat moment al mythische reis naar de maan.
Dit buitenaardse vervoermiddel, deze creatie van een ander universum die glanzend en glimmend zijn weg baant over het opgedroogde meer. De scherpe neus, de duikende lijnen, de heldere koepels. Wat was het? Een ruimtetuig? Een vliegtuig? Een soort voertuig met straalaandrijving dat louter op impulskracht rijdt?
“Mijn vrouw en ik tekenden de wagen op een servet”, zegt Dean Arnold lachend terwijl hij uit de koepel klautert van het futuristische vervoermiddel dat Thunderflite werd gedoopt. “We probeerden een beeld te vormen van hoe het er eind jaren vijftig, begin jaren zestig aan toe moet gegaan zijn toen General Motors zijn Dream Cars ontwikkelde.”
In die tijd trakteerde mensen als Harley Earl, ontwerpverantwoordelijke van GM sinds 1927, het fantasiegeile publiek op een dieet van superstrakke toekomstvisies, een toekomst die zich helaas nog niet heeft verwezenlijkt. Auto’s zoals de Club de Mer, de Golden Rocket en de Buick Centurion uit 1956 lieten de hele wereld geloven dat ze raketmotoren aan boord hadden en op elk moment konden opstijgen. Jammer genoeg kwam er een einde aan al deze fun onder impuls van uit de pan swingende kosten en een veranderde marketingstrategie. Maar zoveel jaren later diende dit visionaire tijdperk Dean Arnold tot beklijvende inspiratie...
“Ik bleef me afvragen wat er gebeurd zou zijn mocht Ford Motor Division beslist hebben om hun eigen wagen van morgen te bouwen”, geeft Arnold toe terwijl hij snel wat stof van de glazen koepels veegt. “Wat zou hun interpretatie zijn geweest van de Thunderbirds voor de sixties?” Da’s een goede vraag, moeten we toegeven.
“Op dat servet hebben mijn vrouw en ik geprobeerd om weer te geven hoe dat Ford-concept eruit zou kunnen gezien hebben. We dachten aan een slanke en zuivere vorm aan de buitenzijde met spatborden die alle vier de banden omhullen”, gaat Dean verder. “Het eindresultaat was een vliegtuigachtige romp met vinnen die aan alle kanten lijken te ontspruiten.”
Dean en zijn vrouw bleven werken aan hun fantasie en voegden dunne, gewelfde stoelen toe die zo uit een top secret-gevechtsvliegtuigproject leken te komen. Natuurlijk moesten de bedieningen en wijzers er al even aeronautisch uitzien en zouden twee glazen koepels de kroon vormen op het design.
Toen volgde de stap die het nodig maakte de wagen effectief te gaan bouwen. “We bedachten een scenario waarbij Ford in de sixties tot de vaststelling kwam dat de wereld aan het veranderen was en niet meer geïnteresseerd bleek in exuberant futuristisch design”, bevestigt Arnold, terwijl zijn blik de haast perfecte glooiende lijnen van de Thunderflite aftast. “Volgens dit scenario zou Ford, eens het de wagen gebouwd had, hem niet kunnen tonen aan het publiek omdat het bedrijf dan zou laten uitschijnen dat het niet meer mee was met de nieuwe manier van denken.”
« Nous avons trouvé la voiture de base et l’avons achetée pour environ 500 euros’ dit Arnold alors que ses yeux parcourent mentalement le document de construction. Heureusement, la Thunderbird n’a aucun secret pour Dean. « J’en ai effectivement construit une il y a quelques années, en utilisant un toit de Starliner de 1961. Tous les magazines en parlaient. Ensuite, peu de temps après, nous avons construit une seconde T-Bird.’ En réalité, Dean Arnold a construit des voitures pendant 40 ans. Son premier trophée, il l’a décroché à l’âge de 13 ans à Tacoma, dans l’Etat de Washington, pour les plus belles peinture et décoration sur une course de caisses à savon. Le design de la voiture constituait clairement la partie la plus décourageante du projet. « Le plus gros problème n’était pas de créer la forme initiale’ explique Dean en grimaçant au souvenir des milliers d’heures de travail nécessaires à la construction de sa Thunderflite. « Le plus difficile et le plus long fut de dessiner des courbes fluides et nettes... et nous n’avions pas encore les coupoles en verre !’
“Volgens het laatste hoofdstuk van onze Ford-fictie zou het project in de archiefkast en de vergeethoek belanden. Zoals de werkelijkheid vaak leert, ontstond er een legende rond het ter ziele gegane project”, zegt Dean met een flauwe glimlach op zijn gelaat, mijmerend over zijn “What If?”-concept. “Het sluitstuk van de puzzel is dat Suzie en Dean Arnold de wagen ontdekken en besluiten om hem in zijn oorspronkelijke staat te herstellen.”
De tekening op het servet en het fictieve achtergrondverhaal leidde Dean naar Don Johnson. Don is een zelfstandig consultant gespecialiseerd in auto- en jachtontwerp. Dankzij zijn waardevolle ervaring bij heel wat grote bedrijven en met heel wat diverse complexe projecten leek Don de ideale partner om het Thunderflite-concept te verwezenlijken.
Johnson nam de schets van Dean en Suzie en transformeerde hem in een reeks ontwerpstudies, waarbij hij bijzondere aandacht besteedde aan de hyperbelangrijke details waarmee het project zou vallen of staan. Langzaam rijpten de ideeën en vloeiden ze samen tot een reeks tekeningen die het startpunt vormden voor het echte werk...
”We hebben de basis voor de wagen kunnen kopen voor zo’n 700 dollar”, vertelt Arnold terwijl hij in gedachten het bouwplan doorloopt. Gelukkig is Dean vertrouwd met de Thunderbird. “Inderdaad, enkele jaren geleden heb ik er eentje gebouwd met het dak van een Starliner uit ’61. Hij stond in alle boekjes. Niet veel later hebben we onze tweede T-Bird gemaakt.” Dean is dan ook niet aan zijn proefstuk toe: hij bouwt al 40 jaar auto’s en won op zijn dertiende al zijn eerste trofee voor beste lakwerk en beste bekleding bij een zeepkistenrace in Tacoma, WA.
De grootste uitdaging van het project schuilde natuurlijk in de styling. “De basisvorm creëren was niet zo moeilijk”, glimlacht Dean terwijl hij terugdenkt aan de duizenden uren arbeid die zijn Thunderbird gevergd heeft. “De panelen glad en vlak krijgen, dat was pas een grote klus... en dan waren we nog niet eens aan de glazen koepels toe!”
Abandonnons pour l’instant le design. La thunderflite de Dean est équipée d’un moteur V8 202ci chromé aux accents rouge métallisé, de flexibles Koolflex et d’un ventilateur et radiateur Flex-A-Lite. Un collecteur d’admission Holley et un carburateur 650 sont placés par-dessus. La voiture est également équipée d’un double pot d’échappement Cherry Bombs. La transmission est d’origine mais légèrement modifiée, et le train arrière indépendant provient d’une SHO Thunderbird de 1994. Le véhicule est doté de freins à tambours à l’avant et de freins à disques à l’arrière.
Het gros van de onderdelen van de wagen die vandaag aanwezig is op El Mirage is met de hand vervaardigd, met inbegrip van de vinnen en de voorbumper. Dean heeft dagen aan een stuk zijn Engels wiel gehanteerd om panelen uit te rekken en samen te drukken en uiteindelijk tot het punt te komen waarop zijn concept vlekkeloos en daardoor geloofwaardig was. Zelfs een vluchtige blik op de foto’s volstaat om te zien dat Thunderflite net zozeer een kunstobject als een technisch meesterwerk is. Neem nu de “geboorde” afwerking tussen de glazen koepels. Dean schudt zijn hoofd als we het nog maar vermelden. “De inspiratie hiervoor kwam van 20.000 mijlen onder de zee en de duikboot van kapitein Nemo, de Nautilus”, zegt hij lachend. “Mensen zeiden toen tegen me dat de wagen zonder kon en vonden het idee op zich te gek voor woorden. Ik zei ze: we zullen wel zien. Nu is iedereen er helemaal weg van.”
Tijd om de styling even te laten voor wat hij is en ons te buigen over de verchroomde 302ci V8 met rode metaalvlokaccenten, Koolflex buizen en Flex-A-Lite ventilator en radiator. Een inlaatcollector van Holley en een 650-carburator prijken trots aan de bovenzijde, terwijl twee Cherry Bombs langs de uitlaat lopen. De overbrenging is de oorspronkelijke, die gewijzigd werd en de onafhankelijke achterzijde is afkomstig van een SHO Thunderbird uit 1994. De remkracht wordt verzekerd door trommels vooraan en schijven achteraan.
Ondanks het titanenwerk dat met de bouw gepaard ging, verliep het Thunderflite-project voorspoedig. “Met het verstrijken van de weken en maanden kreeg onze droom steeds meer vorm en werd hij steeds tastbaarder”. Dat beaamde ook Suzie Arnold met overtuiging. Helaas werd dit een keerpunt voor Dean: zijn echtgenote en moeder van vijf prachtige dochters overleed erg onverwacht. De warme gloed van de late namiddagzon op ons gelaat kan niet verhinderen dat het hartverscheurende verlies van Suzie ons diep raakt. Hier op de uitgedroogde meerbedding van El Mirage is het erg duidelijk dat Dean zijn vrouw heel erg mist, maar met de steun van zijn vriend en vertrouweling Mark Schofield is hij erin geslaagd de moed bij elkaar te rapen en door te gaan.
Er vallen meerdere zaken op als je rond Thunderflite stapt. Ten eerste is het ontwerp naturel en ononderbroken, ongeacht de hoek van waaruit je kijkt. Ten tweede doet de House of Kolor-lak de Thunderflite eruitzien alsof hij uit een massief blok aluminium is vervaardigd. En dan zijn er die glazen koepels...
Dean steekt niet onder stoelen of banken dat geld een probleem was gedurende het hele project en dat de futuristische koepels het er niet gemakkelijker op maakten. “Toen we van start gingen, dachten we dat de koepels kinderspel zouden zijn. Er waren er toch zoveel die het al gedaan hadden”, geeft Dean met een wrange glimlach toe. “Maar we hadden het schromelijk onderschat. We hebben drie maanden gestoken in die dingen. Tien mislukte pogingen later hebben we uiteindelijk bij Flex-A-Lite aangeklopt. Zij hebben ons geholpen om te geraken waar we nu zijn.”
Na voltooiing maakte de Thunderflite zijn publieke opwachting op de SEMA-beurs in Las Vegas. Dean heeft in zijn leven al heel wat auto’s gebouwd en was sinds 1988 elk jaar opnieuw vertegenwoordigd met een nieuw project, maar deze keer was zijn bijdrage toch wel heel bijzonder.
“Thunderflite is ondertussen al een van de meest gefotografeerde auto’s die ik ooit gebouwd heb en de respons in Las Vegas was onvoorstelbaar.” Dean kan zijn trots moeilijk verbergen. “We konden zelfs niet tot bij de auto geraken, zoveel mensen verdrongen zich rond de Thunderflite.” Sterker nog, Thunderflite werd verkozen tot coolste wagen van de beurs.
Een succesvol debuut is vandaag altijd iets bijzonders, maar de aanwezigheid van de wagen op El Mirage betekent voor Dean duidelijk nog veel meer. Dat hoeft niet te verwonderen, want vandaag was dé dag: hij heeft voor het eerst daadwerkelijk met Thunderflite gereden. Hier op de bedding van het uitgedroogde meer heeft hij de tijd en de ruimte om van zijn verwezenlijking te genieten. En ruimte te maken voor zichzelf om aan Suzie te denken en het plezier dat Thunderflite haar geschonken zou hebben nu hij helemaal af en rijklaar is.
“Achter het stuurwiel zitten voor de allereerste keer en kunnen rondrijden met de wagen, dat was fantastisch,” glimlacht Dean, “maar het was niet alleen plezier dat ik aan boord van Thunderflite beleefd heb.”
“Het vreemde eraan is dat je het gevoel hebt daadwerkelijk te vliegen. De Airide-ophanging zorgt ervoor dat de wielen vrij kunnen draaien en de koepels bieden een uitstekend zicht rondom, maar voor parkeermanoeuvres zou ik misschien toch camera’s moeten inbouwen!”
Het motto van Dean Arnold is: geef nooit op, doe je best en God doet de rest. Ik kan geen passender statement bedenken als ik denk aan wat Dean verwezenlijkt heeft en wat hij heeft moeten doorstaan om Thunderflite te krijgen waar hij zich vandaag bevindt.
Ter nagedachtenis van Suzie Arnold.
Met dank aan Dean Arnold en Mark Schofield.
Meer weten
To keep the emotion, subscribe to the Newsletter